کتاب چمشانک؛ اندھے لوگ

کتاب : اندھے لوگ
نبشتہ کار: جوزے سارا ماگو
چمشانک: میراس بلوچ

بلوچ اسٹوڈنٹس ایکشن کمیٹی

کتاب کوری یک پرتگالی گدارے کہ 1995 ءَ چاپ ءُ شِنگ کنگ بیت ءُ 2011 ءَ اردو ءَ رجانک کنگ بیت۔ کتاب ءِ نبشتہ کار هوزے ساراماگو اِنت۔ واجہ هوزے ساراماگو پرتگال ءِ نامداریں نبشتہ کارے کہ واجہ ءَ 1922 ءَ بگر داں 2010 ءَ زندگی کُرتگ۔ 1998 ءَ نوبل داد رستگ، کہ آئی ءَ گدار کوری (Blindness) ءَ ادب ءِ تها داد دیّگ بوتگ۔
چوناها اے وڈ هم گُشت کنے کہ کورءَ چہ کانٹی شرتر اِنت بلے اِدءَ مارا اے گپ ءَ گوں تپاک بوئگی نہ اِنت پرچاکہ اے گدار ءِ تهءَ اسپیتیں کوری ءَ چہ سیائیں کوری شرتر اِنت۔ نوں کہ گپ چِداں بندات اِنت گڈا اے گدار ءِ تهءَ اسپیتیں کوری چیدگے کہ آئی ءَ ما اے وڈ ءَ گیشینت کن ایں۔ اے گدار ءِ تها هرچ کارستے کہ اسپیتیں کوری ءِ آماچ بوتگ گڑاں مارا همے گندگ ءَ کئیت کہ آئی ءَ وتی پجار شَمُشتگ بزاں کہ کس ءَ اے نہ گُشتگ کہ من پلانی آں، هرکس ءَ اے گُشتک کہ من پلاں کار ءِ سرءَ بوتگ آں ءُ من اے وڈ ءَ کوری ءِ آماچ بوتگ آں۔ نی دومی نیمگ ءَ بس یک زالبولے هست کہ آئی ءِ چم سلامت اَنت ءُ همے درستیں ندارگاں گندگ ءَ اِنت ءُ گوں وتی همبلاں یکجاه بوهگ ءِ جُهد ءَ اِنت۔ اے زال ءِ شرّی ایش اِنت کہ اے زال یک مهروانیں زالے ءُ اے زال ءِ پجار هم ڈاکٹر ءِ زال ءِ سرءَ کنگ بیت بزاں کہ آئیءَ اسل هما کہ پجار اِنت آ کنگ نہ بیت۔
اے کتاب ءِ وانگ ءَ پیسر من یک چیزے ءِ بابت ءَ ونتگ اَت کہ آئی ءَ کرما گُش اَنت، کرما یک کانودے کہ آئی ءِ تها اے چیز ءِ سرءَ ستک کنگ بیت کہ هرچ شریں کار ءِ یک شریں مُزے هست ءُ هرچ هرابیں کار ءِ یک هرابیں مُزے هست کہ آ کجام جاه ءَ ھم ترا رسیت۔ چو کہ کرما ءَ ما منطقی Logically تپاست نہ کن ایں اے گپ وت کرما ءِ کانود ءِ تها مان اِنت۔ نی من اے گدار ءِ تها اے باز جاه ءَ دیستگ کہ کرما ءِ کانود ادءَ کارمرز بوتگ۔ چو کہ اولی کور کہ هما وهد ءَ کور بیت کہ آ ٹریپک ءِ بتّیاں چارگ ءَ بیت ءُ پدا دگے مردے کئیت پہ اے مرد ءِ لوگ ءِ سر کنگ ءِ نیّت ءَ مرد لوگ ءَ سر کنگ ءُ گاڑی گوں وت بارت گوں، بلے لہتیں روچ ءَ پد گاڑی ءِ دُزّ ہم کور بوت گوں ءُ پدا درستیں کور یک گنوکانی جاهے ءَ یکجاه کنگ بوت اَنت۔ کلیں مردمانی پجار چہ آہانی گوست ءِ کارانی سر ءَ کنگ بوت انت۔ اِدا کرما ءِ کانود چو اے وڈ ءَ گندگ ءَ پیداک اِنت کہ مرد ءَ گاڑی دُزی کُت ءُ کور بوت۔ دیم ءَ کہ اے همے گنوک جاه ءَ کہ درستیں کور یکجاه کنگ بیتگ اَنت، اے جاه سرکار ءِ سُپاہیگاں بند کرتگ کہ نہ کسے در اتک بہ کنت ءُ نہ کسے وتسرءَ تها شُت بہ کنت۔ اگاں کسے ڈن ءِ درکپگ ءِ جهد ءَ کنت گڑاں آ کُُشگ بیت۔ همے کہ گاڑی دز اِنت اے واجہ زالبولے ءَ سلکاری ءِ نیّت دست جنت ءُ آ پہ وتی رکینگ ءَ دُز ءِ پاد ءَ لگت جنت ءُ دز ٹپی بیت پدا بیمار بیت ءُ ڈن ءِ درآیگ ءِ جهد ءَ کنت، گڑا سُپاہیگ دز ءِ سرءَ تیر گواری بنا کن انت ءُ دز مریت۔ ادءَ هم مارا کرما کانود شر گندگ ءَ کئیت۔
اے کتاب ءِ تها اے هم پیشدارگ ءِ جهد کنگ بیتگ کہ وهدے کہ مردم جنجالانی آماچ بہ بیت گڑاں آ وهد ءَ هدا اوں جنجالانی آماچ بیت گوں، پرچاکہ اے وهد ءَ کہ اسپیتیں کوری ءَ وتی پانچُل ماں تیوگیں هلک ءَ پتات اَنت گڑا همے کہ سلیب (Seleve/ cross) ءِ سرءَ کریسٹنانی هدا اِنت بزاں کہ ھَزرت عیسا اِنت، ھزرت عیسا ءَ هم اسپیتیں پٹی چمانی دیم ءَ اَت ءُ چرچ ءِ پادری ءَ هم اسپیتیں پٹی یے دیم ءَ اَت۔ گڑا اے گپ چہ همد ءَ گِشْیت کہ وهدے مردم جنجالاں کپَیت گڑا هُدا اوں جنجالاں کپیت گوں۔
گیشتر جاهاں مارا اے پیشدارگ ءِ جهد کنگ بیتگ کہ چاگرد ءِ تها زالبول ءِ چینچوکیں کردے۔ گدار ءِ تها کہ هرچ زالبولے ءِ بابت ءَ گپ اتکگ گڑاں بزگ ءُ واری ءِ هم نام اتکگ۔ زالبول چاگرد ءِ کجام کجام ھزابیانی دیمپان اِنت اے سک وش پیشدارگ بوتگ او زالبول وت ھزاب بوئگ ءِ چونیں گام گیج زرت کنت ءُ هما کہ مردین اَنت آهاں چوں چہ ھزاب بوهگ ءَ رَکین اَنت۔ زالبول چاگرد ءَ دگہ پیم چار اَنت ءُ مرد دگہ پیم، مرد ءِ ھزابی دگِر اَنت ءُ زالبول ءِ دگِر اَنت۔
گدار ءِ تها یکمشت بوهگ ءِ بلاهیں درسے مان کہ اگاں تو یکمشت بوتے گڑاں ترا پہ کُلیں کار ارزان بنت۔ هما مردم کہ آ ڈاکٹریں زال ءِ همراه بیتگ اَنت آ ماں اے وبا ءَ کموکیں گُشاد تر بوتگ اَنت۔ اسل ءَ ڈاکٹرءِ زال ءِ چم پچی یک شریں رہشونے ءِ درور اِنت کہ آ چتور وتی یکمشت کُتگیں همبلاں سمبالیت ءُ گیگ کنت۔ همے یکمشتی ءَ اے تیوگیں مردم گُشاد کُرتگ اَنت۔
چاگرد ءِ تها سِلکاری بیت ءُ آ کجام ہم چاگرد بہ بیت همے وڈءَ اے هم چاگردے، ایشی ءِ تها هم سلکاری بزاں کورانی گوں کوراں سِلکاری بنت۔تچک ءَ تچک نبشتہ کار گُشگ لوٹیت کہ مردم هر وڈیں ھزاب ءِ تها بہ بیت آ وتی سلکاریاں یل کُت نہ کنت ءُ هر کجا کہ یک شریں چاگردے بوت اودءَ الّم یک سِلکاریں مردے هم در کئیت یا کہ لہتیں سِکاریں مردم بنت۔
گڈسر ءَ پیشداریت کہ کُلیں مردمانی چم پچ بیگ ءَ پیش، بائد همیش اِنت کہ ما شما اے کتاب ءَ بہ وانیں، سک جوان نویسگ بیتگ اگاں شما زانگ لوٹ اِت کہ چمانی پچ بیگ ءَ ساری چی بوتگ گڑا گدار ءَ الم بہ وان اِت۔