کتاب سامراج کی موت نا چمشانک

کتاب: سامراج کی موت
نوشتکار: فرانز فینن
چمشانک: آسکان بلوچ

نوشتکار فرانز فینن تینا وخت ئنا پنی آ نوشتکار، نفسیات نا ماہر، فلاسفر و سیاسی باسک اس پاننگاکہ۔ او الجزائر نا جُنر ئٹ جنگول، نوشتکار و ڈاکٹر ئسے نا دروشم ئٹ خذمت کرے۔ او کیہی کتاب آتے نوشتہ کرے ہرافتیٹی ”افتادگان خاک“ ”سیاہ جلد“ ”سامراج کی موت“ اوار ءُ۔ نوشتکار نوآبادیاتی دورباری ٹی ویسٹ انڈیز نا Martinique نا اسہ چنکو جزیرہ اسیٹی ودی مس۔ فینن نوآبادیاتی دورباری ءِ بھاز خڑک آن خنا و پہہ مس۔ او “المجاہد” پنی ءُ اسہ اخبار اسیٹی کاریم کننگ ئس ہراتم اودے سماء تما کہ او سرطان نا ناجوڑی نا گواچی ءِ و شش توہ آن زیات زندہ مننگ کروف گڑا سلہہ بند فرنٹ نا ہائی کمان ءِ چِٹھی اس نوشتہ کرے کہ او اسہ بند ءُ کوٹی اسیٹی ٹیبل ئسے آ کہنگ خواپک بلکن تینا گڈیکو ساہت آتے تینا مجاہد آتیتون گدریفنگ خواہک و داڑتون اوار دا وصیت ءِ ہم تس کہ اودے کہنگ آن گڈ ”بن مہدی“ (اسہ خلق اس ہرانا بندغ آتا فرانس لس خون ءِ کرے) قبرستان ئٹ کھڈ کیر پدان ہندا قبرستان نا پن ءِ ”شہید آتا قبرستان“ تخنگا مجاہد آک اونا دا وصیت آ ترندی ئٹ عمل کریر و اودے کہنگ آن گڈ بن مہدی قبرستان یعنی شہید آتا قبرستان ئٹ کھڈ کننگا۔
فینن پاہک کہ ہراتم قوضہ گیر اس اسہ راج یا ڈیہہ ئسے آ قوضہ کیک گڑا او ہندی بندغ آتا برخلاف دا وڑ ئنا زبان اس کاریم ئٹ ہتیک کہ او ساہدار اسُل شیف درجہ نا بندغ و غیرمہذب تکنگرہ۔ قوضہ گیر ہندی بندغ آتا بولی، دین، و پوشاک کون آ شرف دار آ گڑا تیا ملنڈ کیک، اونا مسخت وڑ نہ وڑ اسیٹ ہندی بندغ تے بےشرف کننگ، اوفتے غیر مہذب ثابت کننگ نا مریک و او تینے بھاز دیمروی کروک و بھاز مہذب ثابت کننگ نا کوشست کیک ہراٹی او بناء ئٹ تو سرسہب مریک ولے ہراتم ہندی بندغ آتیٹی شعور بریک گڑا او اونا گواچنی و ڈھکوک ارادہ غاتے پہہ مریرہ گڑا اودے تینا گندہ غا مسخت آتیٹی بے سہبی تون مون تروئی تمک۔
نوشتکار دا کتاب ئٹ قوضہ گیر نا پلیت آ مسخت آتے بھاز شابیتی ئٹ بیان کیک۔ فرانز فینن نا دا کتاب 1939 ئٹ ہمو وخت نوشتہ کننگا ہراتم او تینٹ فرانس نا برخلاف جنگ ئٹ اوار ئس، الجزائر نا بندغ آتا خاص وڑ ئٹ زالبول آتا پوشاک مذہبی مریک ہراڑے زالبول آتے اوفتا پوشاک نا سوب آن چاننگک و چاگڑد ئٹ زالبول آتے بھلو ارزشت اس دوئی مریک۔ قوضہ گیر آک اوفتا پوشاک ءِ بے پہی، تنک نظری، و زالبول آتے تینا حق آتیان پدماندہ تخنگ تون تشبیع تسرہ، پاریرہ کہ دا بندغ آک بے پوئی نا دور باری ٹی زند تدیفنگ ءُ داڑے زالبول آتیتون ساہدار تا وڑ سلوک کننگک، قوضہ گیر زالبول آتیتون الجزائری دود و ربیدہ نا برخلاف گپ کریکہ تاکہ او تینا قوضہ گیری ءِ پین ودفنگ کے۔ او تینا دا پلیت انگا ارادہ غاتا پوروی کن جتاء خواننگ جاہ و این جی اوز جوڑ کیک دا اٹکل نا گواچی الجزائری زالبول آک اوٹی بھاز بشخ ہلیرہ۔ ولے لبریشن فرنٹ اوفتے باور کرفنگ ئٹ سرسہب مریک کہ فرانس نا تروکا دیمروی نا گواچن آ مسخت ننا ڈیہہ آ قوضہ گیری ءِ برجاء تخنگ ءِ۔ زالبول آک مدان مدان آ فرانس نا اٹکل آتے پہہ مریرہ و لبریشن فرنٹ تون اوار مریرہ و دوارہ جنز ئنا ہر تلہ غا بشخ ہلیرہ۔
فرانز فینن مستی نوشتہ کیک کہ الجزائر نا آجوئی نا جُنز ئٹ راجی ریڈیو و اخبار آک بھلو کڑد اس سر تسر داسا الس ءِ جنز ئتون تفوک حوال آک رسینگسا کریر و اوفک جُنز ئتون اوار مرسا کریر انتئے کہ مالو فرانسیسی حوالکاری ذرائع غاک بندغ آتیسکان دروغ ءُ حوال سر کرسا کریرہ اوفک لبریشن فرنٹ نا باروئٹ جتاء جتاء ءُ گندہ ءُ حوال تالان کرسا کریرہ۔
کتاب نا گڈیکو بشخ ئٹ نوشتکار سامراج نا سامراجی پالیسی تے بیان کرسا نوشتہ کیک کہ ایسر ئٹ فرانسیسی سامراج الجزائر نا اُلس ءِ دارو تننگ آ پابندی خلک ہرکس ءِ دارو نا خواست مسکہ گڑا اودے شناختی کارڈ نمبر و پین ذاتی معلومداری و تاریخ تننگ آن گڈ دارو رسینگاکہ الجزائری ڈاکٹر آتے سامراج تینا جاسوس نا وڑ کاریم ئٹ ہتنگ ءِ بناء کرے او ہرا ناجوڑ نا درمان ءِ کریرہ گڑا اودے خوڑتی ئٹ ہُرارہ، سونج رونج کریرہ و فرانسیسی فوجی تے رپورٹ تسرہ و بھاز وخت فوجیک ہم ڈاکٹر آتیتون اوار مسرہ ہندا سوب آن لبریشن فرنٹ دا وڑ ئنا ڈاکٹر آتے خلککہ و اوفتے جنگی ڈوہ دار گونداکہ۔ فرانز فینن پاہک کہ ”اسہ راج ئسے نا غٹ آن بھلا خوش بختی اونا یکجائی مریک ہرانا ہنداو آ او بھلا بھلا طوفان آتیتون اڑزانی ئٹ مون ایتک۔“ الجزائری راج اسہ جاہ مننگ کن ہر وڑ ئٹ کوشست کرے و او تینا دا کوشست ئٹ سرسہب مس۔ او دا کچ اسکان سرسہب مس کہ نئے بیرہ الجزائری بلکن فرانسیسیک ہم تینٹ دا آجوئی نا جنگ ئٹ بشخ ہلسہ کریر ہراڑان سامراج ءِ اسہ بھلو شکست اسیتون مون تروئی تما و ایسر ئٹ او الجزائر ءِ یلہ کننگ آ بے وس مس۔

بلوچ اسٹوڈنٹس ایکشن کمیٹی