راجی زبان

راجی زبان
کمبر صادق

بیستءُ یک فروری دنیا ءِ تہا ماتی زبانانی  ھاترا منتگیں روچے ءُ ھر سال پہ زبان آنی مھکمی ءُ ارزشتی بستار ءَ دارگ بیت ، زبان وتی اصل دروشم ءَ ہما وہداں منگ بیت کہ میان اُستمانی درچ ءَ آئی سلھیں نکان ءُ ازمتانی زکر بہ بیت ءُ گیشتر آئی پریچگے جھد برجاہ بہ بیت، اے روچے دارگے مول ءُ مراد ہمیش انت کہ زباناں برجاہ دارگے جوانیں چست ءُ ایر ءُ ساڑھگے موہ بہ رسیت
ہمک راج ءَ وتی رسانک، گپ ءُ ھبر ،کلوہ ءُ ھال ءُ پہ چِٹ ءُ کاگد ءَ یک کاملیں زبانے ءِ پکار بیت کہ آ زبان ماتی زبان ءَ چہ پجارگ بیت۔بلے دگنیا ءَ گوں چِزے انچیں وت واجھیں راج بندوک انت کہ آوانی لس زبان (سلینگ لینگویج) ءُ (آفیشل لینگویج)ءِ میان ءَ ھاسیں تپاوت نیست چوشکہ امریکہ برطانیہ ہما ملک انت کہ اُودا نہ ایوکا پہ سرکاری چِست ءُ ایراں زبان اکیڈمک کنگ بوتہ بلکیں اودا لس زبان ءُ سرکاری زبان ءَ ھاسیں دگری نیست ابید  چزے   ء سرکاری ءُ لکھوڑ ءِ رھبنداں ،زبان ہما وہداں مھکم ارزشت دار بیت کہ آئی ءَ راجی پجار بہ بیت،زبان پہ یک بوھگ ءَ راجانی سرا ما آزمان ءَ بارت ڈٌک دنت ۔
اگاں گپ راجی زبانے بئیت ءُ پدا ہمے راجی زبان   منارینگ ءُ (ایمپلیمینٹیشن) ایرجیگاں الم یک تاگت بزان (سائینٹک پاور )ءِ پکار بیت کہ آئی بنیات ءَ گیشواریں رھبند ءُ لکھوڑے ءِ جوانیں رنگ ءَ پکار بیت، راجی زبان ءِ کمک ءَ چہ راجانی راہش  بیت ءُ گوں راج ءَ بندوکیں ہمک جیڑھ ءُ جنجالانی تچکیں سرپدی ءِ مردم آں رسیت بلے اے بیت ہما وہداں کہ تئ زبان راجی زبان ءِ دروشم ءَ بہ بیت۔
بلوچی زبان وتی کچ ءُ کساس ءَ سک نوک ہم نہ ایں کہ آئرا راجی زبان ءِ ارزشت ءُ مکام دئیگ مہ بہ بیت ،بلے آئی ءَ تاں راجی زبان ءِ کچ ءَ رسینگ ءَ بازیں ھورت چاری ءُ پندے بُرگ لوٹیت، ما بچاریں تہ بلوچی زبان  کلمی رنگ ءُ زیبائی ءَ چہ 1951 ءَ بگر داں روچے مروچی بچارے تاں زبان ءِ ادیب ءُ زانتکاراں زبان ءِ تہ ءَ بازیں کار کرتگ لھتیں وا انچیں مردم است اَنت کہ آوانی گیشتر نہ بلکیں تیوگیں وہد گوں زبان ءُ ادب ءَ گوزگ ءَ ایں بلے اے وہد گیشتر گوں مردمانی وتی اندر ءِ ازم ءُ مارشتی درانگازاں گوزگ ءَ ایں،اے رنگیں جھدانی برورد ایوکا لبزانک ءُ زبان ءَ پہ نوکیں تجربہ،بنگپ ءُ گوں لبزانک ءَ بندوکیں دگہ چِز بلے اے پیمیں گیشی گوں شاھگانی ءَ ادب دوستیں مردماں نپ ءُسیت دنت ءُ لس مھلوک چہ اے رنگیں ھزمتاں دوریں ،پہ اے ھاترا کہ آئی گوں چشیں چزاں دست رس نیست،بلے اگاں زبان راجی زبان ءِارزشت ءَ دیما بئیت تاں راج ءَ گوں بندوکیں ھر مردمے ھاترا زبان ءِ وانگ گوں نبشہ کنگ ءَ گرانیں جیڑھے نہ بیت بلے زبان ءَ را ھستیں وہداں چشیں بستار نیست چوشکہ بوھگی انت، پہ زبان ءِ ازمت ،راجی ارزشت ءُ (سٹینڈرائزیشن) ءَ ادبی کمکاراں پر وت نوکیں داب ءُ دروشم بیت (سسٹمیٹک) آرگی انت اے جھت ءَ ادب ءُ زبان ھرکس ءَ پہ واناک  بیت۔
زبان ءَ چشیں رنگے ءَ زبان رسینگ ءَ سرکاری کمک پکار بیت (سر کن، بِر کن اُپ کن ءُ اچ)بائید گڑا وت ءَ تاں ادا رسینگ ءَ وت زرمبشت ئے زورگ لوٹیت کہ آ وتی زبان ءَ راجی زبان ءِ سیمسراں بہ رسینی ،آئی ھاترا بلوچ دوزواہ دگنیایے کجام ہم ھند ءُ دمگاں بہ بنت ادبی ھال اھوال گوں گلانی دروشم ءَ مھکم کنگ لوٹ اَنت ،۔بزاں کہ زبان ءِ رھبندی گیشواری ءَ ادبی کیمٹی جوڈ کنگ بہ بیت تاں ہمک گالوار انی سرا وتی نگدی ءُ جوانیں نگاہ یے بداریت ، ءُ دگہ چزے انچیں جھد ءُ جپا لوٹیت کہ ادبی مردماں کمیشن ئے جوڑ کنگے ھاٹیگ مان بہ بیت پدا ہمے کمیشن پہ وتی زبان ءِ تالان کنگ ءَ ہمک بلوچ چاگرد ءَ ادبی فیسٹیول ءُ سیمنار رکینگ لوٹیت تاں مردمانی گورا زبان ءِ سرا کار کنگے سنچ ءُ جوھر گیش بہ بنت ءُ ھرکسے ءَ پہ زبان ءِ اکیڈمک ھیل برگے جوزگ پیداک بہ بیت ۔سرکاری ءُ درسرکاری وانگجاہ آں بلوچی وانگ ءُ وانینگے شورش ودینگ لوٹیت ءُ کوکار ءُ جاک لوٹیت داں ہمک نودربر ھر چِز ءَ وتی زبان ءَ پوہ بہ بیت ہمے مئے سوب بیت زبان راجی زبان ءِ دروشم ءُ رنگ ءَ پجارگ ءُ زانگ بیت۔