ھومیءِ پد نوآبادیاتی چندے گالبند

ھومیءِ پد نوآبادیاتی چندے گالبند

نبشتہ کار : بالاچ ھاسل

بلوچ اسٹوڈنٹس ایکشن کمیٹی

ھومی کے بھابھا پوسٹ کالونیل نگدءِ چارمی پادگشگ بیت۔ھومی لیکھی ءُعملی دوئیں رنگ ءَ پوسٹ کالونیل نگد ءَ گشین ایت۔
ھومی 1 جون 1949ءَممبئی(انڈیا)ءَ پارسی لوگے ءَ ودی بیت۔ وتی بنداتی وانگءَ مرے دربرجاہءَ ءُ بی اے ءِ ڈگریءَ انفنسٹون کالج ممبئیءَ دربارت۔ ءُ پدا ایم اے، ایم فل، ڈاکٹریٹ ءِ ڈگریءَ چہ یونیورسٹی آکسفرڈ ءَ در بارت۔ ھومی وتی عملی زندگیءَ یونیورسٹی آف سوسیکس (sussex)ءَ یک استادےءِ جہتءَ بندات کنت۔ ءُ انوں ہارورڈ یونیورسٹیءَ پروفیسرے۔
آہیءَ 2012انڈین سرکارءِ نیمگءَ چہ ”پدمابھوشاں“ءِ ایوارڈ دیگ بیت

ھومیءِ نامدارتریں پوسٹ کولونیل گالبند:

Hybridity,Mimicry, Ambivalence

دُورگی ، دوکستگی .Hybridity

ھومی ہمے گالبنداں چہ ھائبریڈٹیءِ سرءَ نبشتہ کنت کہ ایردستءُنوآباتکار ءِ سیادی چے داب ءَ اِنت۔ چوں نوآباتکار وتی دود ءُ ربیدگاں ایردستیں راجانی سرءَ مُش اَنت ءُ ھَندی مہلوک چوں مجبور بیت کہ نوآباتکارءِ دودءُربیدگاں وتی کنگءَ بنا کنت۔ ھومی جوانیں وڑےءَ the location of cultural ءِ تہءَ Hybridityءِ گالبندءِ گیشوارءَ کنت۔
اے گالبند چونایا بائیولوجی ءِ گالبندے بلے ادءَ ھومی دود ءُ ربیدگی وانشت(study cultural)ءِتہءَ ایشیءَ پوسٹ کالونیل گالبندے کنت ءُپدا ایشی سرءَ نبشتہ کنت کہ نوآباتکار(colonizer) ہردیں کہ یک استانے یا یک راجے وتی نوک آباتی (colony) جوڑ کنت تہ چوں آئیءِ سرءَ وتی دودءُربیدگاں مُشیت۔ پدا دیمترءَ نبشتہ کنت کہ نوآباتکاری ربیدگ(colonial culture) کہ مُشگ بنت، گڑا ھَندی مہلوک وتی ربیدگی پجار (cultural identity)ءَ ہلاس کن انت۔کمے نوآباتکار وتی دودءُربیدگاں ھندی مھلوکءِ سرءَ مُشیت ءُ کمے ھندی مہلوک وت نوآباتکار ءِ دودءُربیدگاں زوریتءُوتی دوداں گوں ھور کنت۔ وت زورگ ءِ سوَب ایش بیت کہ نوآباتکاری ربیدگ سک شرءُ سک جوان پیژدارگ بنت۔ہر وڑءَ توانا ءُ مھکم پیژدارگ بنت۔ ہمے وڑءَ ھَندی مہلوک نوآباتکاری ربیدگءَ وتی کنگءِ جہدءَ کنت۔
ھومی دگہ گپے اوں جنت کہ تہنا ھَندی مہلوک نوآباتکاری ربیدگاں سانمند نہ بیت بلکیں نوآباتکار اوں ھَندی ربیدگاں چہ سانمند بیت، بلئے نوآباتکار ھَندی ربیدگاں وتی نہ کنت۔
ھَندی مہلوک کمے وتی ءُکمے نوآباتکاری ربیدگاں زوریتءُیکجاہ کنت ءُ پدا دورگیءِ آماچ بیت۔ آ نہ سرجمءَ وتی دودءُربیدگاں زوریت ءُنہ نوآباتکار ئیگءَ۔ مسالءِ ہبرءَ مئے کرا یک بتل دروشمیں کسہ یےاست کہ گولو(یک مُرگے)ءَ مدام جہد کت کہ من کبگ(مُرگ)ءِ رواجاں ھیل بکناں،(پرچہ کہ کبگءِ رواج سک جوانیں رواجاں)گڑا گولوءَ ہمے وڑ کت، انچو انچو داں وتی جندءِ رواجاں بے ھال بوت۔ نوں ہمائیں گولو سِٹُک جنت، پورا اشکیل اِنت۔ گولوءَنہ کبگءِ رواج ھیل کت اَنت نہ وتی جندءِ داشت ئِے کت اَنت۔ بزاں گولو نوں آئیبرِڈ رواجءِ آماچ اِنت۔ ہمے وڑا نوآباتکاری ربود (colonial system)ءِ تہا ھَندی مہلوک سرجمءَ نہ وتی دوداں داشت کناں نہ سرجمءَ نوآباتکارءِ دوداں زُرت کننت۔ءُپدا وتی زندگیءِتہا دو ربیدگ بزاں hybride cultural کارمرز کنگءَبنا کننت، یکے وتی ءُدومی نوآباتکارئے۔ چشیں جاورہالاں ھَندی مہلوکءِ ربیدگی پجار ھلاس بیت۔ ہمے دورَگیءَ ھومی کے بھابھا Hybridity ءِ نام دنت۔

گیگان گری .Mimicry

گیگان گریءِ گیشوار (Define) مارا فرانز فیننءِ کرءَاوں دست کپیت۔ بلے ھومی کمے جوانتر گشینیت ئِے۔
ھومی نوآباتکارءُایردستءِ سیادیءِ وانگءَ پد نبشتہ کنت کہ ھَندی مہلوک نوآباتکارءَ jealousy viewءَ گوں چار اَنت۔ ہمے jealousy view ھَندی مہلوکءَ نوآباتکارءِ نکل کنگءَ داں بارت۔ ھَندی مہلوک کہ نوآباتکارءِ ربیدگءَ زیرگءُ وتی کنگءِ جہدءَ کنتءُ آ پدا گواچنی نوآباتکار ءِ نکلءَ کنت۔
نوآباتکاری ربیدگءَ ھَندی مہلوک وتی کنگءَ پہرءُشان کننت، آ ہمے سرپد بنت کہ ما نوآباتکارءِ برابری ءَ کائیں گوں، چونایا نوآباتکاری ربودءِتہءَ چُش نہ بیت، آ ہچبر نہ لوٹیت کہ ھَندی مہلوک سرجمءَ آئیءِ برابریءَ بیااَنت گوں۔(برابریءِ مانا ہم رنگ) آ ہروھدءَ وتا ھَندی مہلوکءَ چہ یک ھاسیں دوری Destance یے داریت۔ نوآباتکارءِ نکل آئیءَ(ھَندی مہلوک) وتی ربیدگاں کہ آئیءِ پجار اَنت، دور کنت۔تہنا دور ناں بلکیں ھَندی مہلوک وتی ربیدگ، زبان، اقدارءُ پوشاکاں کمِتر سرپد بوہگءِ نیمونءَ کنت۔
ہمے سوَب اِنت کہ آ نوآباتکارءِ ربیدگ، اقدار، زبانءُپوشاکاں نکل کنت۔

دو جوزگی .Ambivalence

چونایا Ambivalenceءِ لبزی مانا انگریزیءَ Mix feeling اِنت۔بزاں یک مردمےءِ درگتءَدو وڑا بہ مارئے، آئیءَ ھراب ہم بُگش ئے ءُ شر ہم۔ ترا یکے دوست اوں بہ بیت ءُ نادوست اوں، Ambivalence گشگ بیت۔
بلئے پوسٹ کولونیل وانشتءِ تہا ھومی ایشیءَ چش گیشینیت کہ نوآبادیاتی دور ءُپدنوآبادیاتی دورءَ نوآباتکارءِ درگتءَ ایردستءِ دو جوزگ (mix fleening) بہ بنت، اے ہم Ambivalence گشگ بیت۔
بزاں یک نیمگءِ ایردست(تُری یک ٹولی یے) نوآبادتکارءِ کارءُروِشتانی توسیپءَ کنت۔ پلاں کرنل شریں مردے،پلاں دگ جوانیں دگے، نادرہجاہ، دربرجاہ، مزن شاہ دربرجاہانی آسراتیءِ ستاءَکنت۔
ءُپدا دگہ یک نیمگءِ ایرستءِ اے اوں جوزگ بنت کہ نوآباتکار زالمے، لُٹءُپُل کنوکے، گارءُبیگواہ کنت، کشیت۔

ہمے دو جوزگی ءَ ھومی امبی ویلینس ءِ نام دنت۔
ءُ ھومی امبی ویلینس ساناں اوں گشیت کہ دو جوزگی ءِ عمل ایردستءَ گیشتر گُلام کنگءِ کمکءَ کنت ءُکتگے ہم۔

ھومیءِ نامدارتریں کتاب؛
Nation and narration
The location of culture