بلوچ ءُ زبان دوستی

بلوچ ءُ زبان دوستی

بالاچ بلوچ

سرجمیں ملک ءَ اے گپ نامدار اِنت کہ بلوچ وانوک اّنت، دومی نیمگ ءَ سرجمیں دنیا اے گپ ءَ سرپد اِنت کہ بلوچی ءُ براہوئی گار ءُ گور بوھگ ءَ انت۔ بلے منی نز ءَ اے بلوچ ءِ زبان نہ انت کہ گار بوھگ ءَ انت بگندے بلوچ ءِ پجار اِنت کہ گار بوھگ ءَ اِنت۔

کواسانی گشگ اِنت کہ زبان تہنا لبزانی مڈی نہ اِنت بلکیں اے سرجمیں دودمان ءَ وتی تہ ءَ زندگ داریت۔ یک راجے ءِ ربیدگ، تب، ھیل ءُ ھادت، شر ءُ شِر ءِ تپاوت، راجمانی کدر، ساچشتی بود، دینی ءُ راجمانی ستک، وھم، داستان ءُ بازیں ایدگہ تک ءُ پہنات زبان ءِ وسیلہ ءَ مان انت۔ زبان ءَ چہ اگاں لبزے گار ءُ گور بہ بیت گڑا لبز وتی تہ ءَ زندگیں درائیں برز ءِ نبشتگیں چیزاں بارت گوں، پمیشکہ کوّاس گوش انت کہ اگاں ترا یک راجے ءِ ھزانگانی کساس کنگی اِنت گڑا ھما راج ءِ لبزاں سئیل کن کہ کجام کجام تک ءُ پہناتاں آھانی گور ءَ لبز است۔ ھما لبز کہ آھانی بدل ایدگہ زباناں دست نہ کپ انت، آ لبز ھما راج ءِ دودمانی مڈی انت۔ اے پیمیں لبزانی کساس ھمنچو گیش بیت بزاں آ راج ھمنچو مزنیں دودمانے ءِ واھند اِنت۔
دنیا ءِ ھمگ کنڈ ءَ راجدوست وتی زبان ءَ دوست دار انت ءُ آئی ءِ پھازگ ءَ پہ گَسی انت۔ راجدوستی ءِ تہ ءَ راج ءِ ھر ھما چیز وتیگ منگ بیت کہ آ ھما راج ءَ پجّارے دنت۔ چوشکہ زمین، بندپتر، ھواریں کدر ءُ ربیت ءُ زبان۔ اے دراہ راجے ءِ پجار ءِ زامن انت، اگاں راجے ءِ کرا زمین مہ بیت، بندپتر مہ بیت، ھواریں کدر مہ بنت، دودمان ءُ زبان مہ بیت گڑا راج نہ مان ایت بلکیں ایوک ءَ یک مچی ئے پشت کپیت۔ ادا چہ اے گپ گِشیت کہ اگاں کسے وتا راجدوستے گشیت ءُ سرپد بیت گڑا پہ آئی ءَ المی اِنت کہ آ اے درائیں چیزاں وتیگ بہ کنت۔ اگاں کسے وتا راجے ءَ گوں بندوک کنت ءُ اے چیزاں مان نیاریت بزاں آئی ءِ راجدوستی سرجم نہ انت۔
نوں بیا اِت بلوچ ءِ راجدوستی ءَ زبان ءِ بنیات ءَ تپاسیں بلے چد ءُ پیسر اے گپ ءَ گیشین ایں کہ زبان دوست کئے انت؟ زبان دوست ھر ھما مردم انت کہ زبان ءَ گپ جنت، آئی ءَ وتی نبشتہ کاری ءِ زبان کنت، ءُ آئی ءِ تہ ءَ چاپ بوھوکیں لبزانک ءَ وانیت۔ یک زبان دوستے ءَ پہ اے اوں بائد انت کہ آ وتی زبان ءَ گپ جَنگ ءَ مڑاہ مہ کنت ءُ وتی چُکاں ھما زبان ءَ ھیل بہ دنت۔ اے گپاں پد نوں بیا ات بلوچاں گوں اے چیزاں دیم پہ دیم کن ایں۔ بلوچانی مزنیں زبان بلوچی ءُ براہوئی انت۔ بلے انگت دوئیں زبان ترس آماچ انت۔ ایشی ءِ سوب ھمیش اِنت کہ بلوچ بلوچی ءُ براہوئی کہ گپ کن انت گڑا آھانی لبزانی مزنیں بہرے ءُ زبان ءِ رھبند اردو ءُ انگریزی ئیگ انت۔ بزاں آھانی زبان باز ھد ءَ لیگار اِنت۔ گیشتر وانندگیں ٹکانی گور ءَ اے پیم اِنت کہ آ نہ ایوک ءَ دری گالاں کارمرز کن انت بلکیں آھانی زبان رھبند ءَ اوں زور انت۔ تچکیں رنگے ءَ ایشی ءِ سوب اسکولاں زبان ءِ وانینگ نہ بوھگ انت۔ مروچاں انچیں ربیت ئے بنا بوتگ کہ ونندگانی گور ءَ وت ءَ زانوگِر ءُ لائکیں مردم ءِ پیش دارگ آھانی گپانی تہ ءَ دری گالانی کارمرزی اِنت۔ زبان ءَ چاپ بوھوکیں لبزانک ءَ پدمنتگ ءُ کوھن لیکگ ءُ آئی ءِ نہ وانگ اِنت ءُ ایدگہ۔ من چوشیں بازیں بلوچ دیستگ کہ وت مہ وتءَ بلوچی ءُ براہوئی ءِ جاہ ءَ اردو ءُ انگریزی ءَ گپ جن انت۔ ھما کہ راجدوستی ءِ ٹاپارءَ جن اَنت، ھما نام ءِ راجدوست وتی زھگاں گوں انگریزی ءَ گپ جن انت۔ ایشی ءِ یک بنکی سوبے کم زانتی ءُ وتی زبان ءَ کم پہمگ اِنت۔ اے یک نوک نوآبادیاتی دادے کہ داں روچ ءِ مروچی ما چہ ایشی ءِ ساناں دراتک نہ کنگ ءَ ایں۔ نوک آباتکاراں وتی زبان (انگریزی) اِلم ءُ زانت ءِ چیدگ پیش داشتگ ءُ ھندی مردمانی زبان کوھن ءُ پدمنتگ۔ ھر کس کہ انگریزی زانت ءُ گپ جنت، نبشتہ کنت ءُ وانیت آ زانوگر ءُ کواسے ءُ ھرکس کہ چوش کت نہ کنت آ ناسرپد ءُ کم پہمے۔ انگریزاں دیر اِنت کہ شتگ انت بلے آ ذہنی روشت کہ آھاں آرتگ داں مرچی ءَ زندگ اِنت۔ مھلوک داں مروچی وتی گونڈواں انگریزی وانینیت کہ آھانی دل ءَ لائکی ءِ زامن اِنت بلے وتی جند ءِ زباناں آئی ءَ شریں رنگے ءَ ھیل نہ دنت۔ اردیں جست گر ئے گڑا ھمے پسہ رسیت کہ بلوچی ءُ براہوئی ءِ وانینگ ءَ نپ نیست کہ ایشی ءِ وانگ ءَ چہ لاپ نہ رسیت۔ بلے جُست ایش اِنت کہ ماتی زبان ءِ کار لاپ ءِ دیگ اِنت یا پجار انت؟ ءُ اے گپ ءِ زامن کئے اِنت کہ انگریزی ءِ وانگ ءُ زانگ ءَ چہ لاپ رسیت؟
سامراجی تاکت مدام ھندی ربیدگ ءُ زبان ءَ سانمند کنت، آھاں نزور کنت۔ چریشی ءَ چہ ھندی راجانی تہ ءَ مھکمیں یکی ءِ گمان نزور تریت ءُ آئی ءِ گور ءَ آ ربیدگ مانا ندار انت کہ آھاں چہ آ راجے مان انت۔ آ ربیدگی تک ھرچی بوت کنت، زبان ءَ ابید راجمانی کدر کہ آ راجمان ءَ آئی ءِ مارشت دینت۔
مروچی ھمے ھال بلوچ راج ئیگ اِنت کہ آ سامراجی سانان اِنت ءُ وتی ھندی زباناں چہ دری زباناں گیش ارزشت دینت۔ مروچی انگریزی ءِ ھیلکاری دیگ ءَ سدانی کساس ءَ زبان ھیلکاری بنجاہ بلوچستان ءِ کنڈ کنڈ ءَ کار ءَ انت۔ بے سرکاری اسکولاں انگریزی سوگندی کتگ۔ بلے بلوچی ءُ براہوئی ءِ ھیلکاری ءِ بنجاہ گواہ نہ کن انت۔ سرکار ءَ چہ بن ءَ چہ بلوچی ءُ براہوئی ءَ دست کش اتگ انت۔ بیاکہ بلوچاں اوں باکے نیست کہ آ بلوچی ءُ براہوئی زاناں یا نزاناں۔
گلامی ءِ ساناں درآھگ ءَ پہ زند ءِ ھمک پڑ ءَ ءُ تکاں چہ آئی ءِ سان کشگ ءُ ھلاس کنگ بہ بنت۔ اگاں ما زمین ءَ آجو بہ کن ایں ءُ ربیدگ ءُ زبان چہ نوک آباتی ساناں چیر بہ تر انت داں درد نہ وارت۔ اگاں گپ پجار ئیگ اِنت داں ھمک چیز کہ مارا پجار دنت آ دراہ آجو کنگ لوٹ انت۔ زبان ءِ چہ نوک آباتی ساناں آجو کنگ ءِ مانا آئی ءِ اسلیں دروشم ءِ پھازگ، آئی ءِ راجی زبانے ءِ ارزشت دیگ اِنت۔
اجکہی گپ ایش اِنت کہ بلوچانی کساس لکھاں گیش اِنت ءُ وانندگ ھزارانی کساس ءَ انت۔ بلے اردیں بلوچی ءُ براہوئی زباناں کہ کتابے چاپ بیت داں سے سد دانگ چاپ بیت ءُ بژنی گپ اِنت کہ آ اوں بھا نہ بنت۔ تاکبند بند بوھگ ءَ انت، چاپ ءُ شنگکار بلوچی ءُ براہوئی ءِ بدل ءَ انگریزی ءُ اردو کتاب چاپ کنگ ءَ انت۔ بلوچانی مزن مزنیں کواس بلوچی ءُ براہوئی ءِ بدل ءَ اردو ءُ انگریزی ءَ نبشتہ کن ءَ انت۔ گڑا بلوچی ءُ براہوئی ءِ ھاکبت چے بیت؟ دگہ ناں اگاں ھمے بلوچ کہ ماہے سدانی چاہ ءُ سیگریٹ نوش انت، ماہے یک کتابے اوں بہا بہ زور انت داں زبان ءَ آٹیگے مان بیت۔ بلے بیاکہ مردماں چاہ ءُ سیگریٹ چہ راجی زبان ءَ گیش دوست انت۔
بلوچی ءُ براہوئی ءِ وانوکانی گلگ اِنت کہ بلوچی ءُ براہوئی ءَ شریں لبزانک یا سرھال ءُ بنگپانی سر ءَ نبشتہ نہ بیت۔ اے گلگ بازیں ھدے ءَ راست اِنت کہ بلوچی ءُ براہوئی ءَ جوانیں سرھالانی سر ءَ ،کہ مرچیگیں دور ءِ لوٹ انت، نبشتہ نبیت۔ پہ درور سائنس، فلسفہ، سیاست، ٹیکنالوجی، اے آئی، جینیٹکس، کمپوٹر سائنس ءُ بازیں علم ءِ پڑ انت کہ اے دور ءِ لوٹ ءُ گزر انت، بلے ایشانی بابت ءَ نبشتہ نہ بیت۔ بژنی ھبر ایش انت کہ اگاں بلوچ وت نبشتہ کت نہ کن انت و ھیر بلے اردیں رجانک ءِ کمک ءَ دری راجانی علمی مڈیاں وتی زباناں ترین انت گڑا ادءَ اوں ھما راج ءِ گوھن کپتگیں علمی مڈیاں رج انت۔ علمی رد ءَ درستاں گیش یکے راجدپتر ءِ سر ءَ نبشتہ بوتگ بلے بیا کہ اے اوں اردو ءُ انگریزی ءَ بوتگ۔ بلوچ وت وتی راجدپتر ءَ شری ءَ پوہ نہ انت بلے بلوچ نبشتہ کار سرجمیں دنیا ءَ بلوچ ءِ راجدپتر ءَ سر کنگ ءَ سر گپتگ انت۔
یک گلگے وَ ایش اِنت کہ مئے نودربر اردو ءُ انگریزی کتاباں وان انت بلے بلوچی ءُ براہوئی پہ ایشاں وانگی زبان نہ انت۔ باز براں کہ من نودربرانی دیوان ءَ نشتگ آں داں آھاں ھمے ھبر کتگ کہ بلوچی ءُ براہوئی لبزانک ءِ کد کسان اِنت۔ باریں چہ کجا اے گپاں کار انت، بلے اگاں راستی ءَ کسان اِنت ( کہ سرجمی ءَ وتسریں ھبرے) گڑا ایشی ءِ بزانت ایش اِنت کہ تئی راجمان کد اوں کسان اِنت۔ پرچاکہ ہرچی کہ راجے نبشتہ کنت آ آئی ءِ بالاد ءَ پدر کنت۔ اگاں کسے اے گپ ءَ وتی زبان ءَ وانگ ءَ تیار نہ اِنت گڑا ایشی ءِ پژدر ءَ دو گپ بنت؛ یکے آ وتا آدینگ ءِ دیم کنگ ءُ چارگ نہ لوٹیت بزاں وتی راج ءِ بالاد ءَ وتا ءَ چہ کم پہم ایت ءُ وتا درامدانی وڑ ءَ دری وانوکے ءِ بسار ءَ گندیت۔ اے پیمیں مردم وتی کمیں بستار ءِ منگ ءَ تیار نہ انت۔ دومی ایش انت کہ آئی ءِ روتگ چہ آئی ءِ راجمان ءَ سستگ۔ ءُ آئی ءَ دری راجے ءِ وتی سر ءَ علمی ھاکمی من اتگ ءُ سلاہ دور داتگ انت کہ آ آئی کد ءَ شت نہ کنت۔
مرے نسل ءِ وانندگانی تہ ءَ زبان دژمنی گندگ بیت۔ کمو باز مردم است کہ بلوچی ونت ءُ نبشتہ کت کن انت۔ آ اوں گچینی انت کہ کئے وانگی انت ءُ کئے وانگی نہ انت۔ اے ایشی ءَ لیکہ تکے پہم انت بلے اگاں چوش اِنت اوں یک وانندگیں مردمے ءِ ھاتر ءَ المی اِنت کہ آ بزانت کہ آئی ءِ زباناں چے نبشتہ بوھگ ءَ اِنت ءُ آئی ءِ راج چے جیڑگ ءَ اِنت۔ بلے بگندئے آئی ءِ مکسد ءِ ھاتر ءَ جہد نہ اِنت کہ آئی ءَ وتی جند ءِ زباناں گوں ھچ کار نیست۔
اگاں یک گلے وتا سیاسی گشیت ءُ وتی لبزانک ءَ نہ وانیت داں ھبکہی ھبرے۔ سیاست بے لبزانک ءَ نزور بیت، لبزانک پروپیگینڈا ءِ مزنیں وسیلہ یے۔ اے نہ پہ گلانی جند ءِ لیکہانی پروپیگینڈا ءَ کار بیت کنت، بلکیں ایدگہ پروپیگینڈا کہ لبزانک ءِ وسیلہ ءَ بوھگ ءَ انت، آھانی بابت ءَ اوں وانوکاں سرپدی دنت۔
پمیشکہ منی گوں بلوچ نودربراں دزبندی اِنت کہ وتی زباناں بزاں (براہوی ءُ بلوچی)بوان اِت نبشتہ بہ کن اِنت، وتی زباناں ارزشت بدے اِت پرچہ کہ مئے زبان مئے پجار ءِ زامن بیت کنت ، دری زبان گیش مئے پجار ءَ گار کن اَنت۔ بلوچستان ءُ بلوچی بان زندگ بات اَنت۔